چسب مورد استفاده در نقاشی روی پارچه چیست؟

در هنر نقاشی روی پارچه و لباس، از مواد مختلفی برای تثبیت کننده رنگ پارچه و افزایش دوام طرح استفاده می‌شود. مهم‌ترین این مواد شامل انواع مدیوم نقاشی پارچه مانند چسب بیندر و چسب DM5 است که به خصوص برای ترکیب با رنگ‌های آکریلیک و افزایش قابل شستشو بودن نقاشی به کار می‌روند. این مواد با ایجاد چسبندگی مناسب و حفظ انعطاف پذیری پارچه، به مقاومت در برابر آب و عوامل محیطی کمک می‌کنند.

هنر نقاشی روی پارچه یکی از روش‌های جذاب و خلاقانه برای شخصی‌سازی لباس‌ها، کیف‌ها، وسایل دکوری و انواع منسوجات است. این هنر به شما امکان می‌دهد ایده‌ها و طرح‌های ذهنی خود را مستقیماً روی الیاف پارچه پیاده‌سازی کنید و جلوه‌ای منحصر به فرد به آن‌ها ببخشید. برخلاف نقاشی روی بوم یا کاغذ، نقاشی روی پارچه نیازمند توجه به ویژگی‌های خاص متریال پارچه و همچنین استفاده از مواد کمکی مناسب برای اطمینان از ماندگاری و کیفیت طرح نهایی است. انتخاب صحیح ابزار و مواد، به‌ویژه انواع رنگ و مدیوم نقاشی پارچه که نقش کلیدی در تثبیت کننده رنگ پارچه و افزایش مقاومت در برابر آب دارند، اهمیت بالایی دارد.

بازار کار دوره آموزش نقاشی روی پارچه مجتمع فنی تهران

آموزش نقاشی روی پارچه یک زمینه متفاوت و جذاب در طراحی لباس است که در بازار کار به عنوان یک فرصت شغلی مهم مطرح خواهد شد. امروزه این رشته در صنعت مد و طراحی رو به رشد بوده و فرصت‌های شغلی متنوعی را برای فارغ التحصیلان فراهم می‌آورد. از مهم‌ترین فرصت‌های شغلی در این زمینه می‌توان موارد زیر را مطرح نمود.

طراح لباس: در واقع طراح لباس مسئولیت طراحی و نقاشی روی لباس‌ها را به عهده دارد. این فرد با توانایی طراحی الگوها، نقشه‌هایی روی پارچه ایجاد کرده و آنها را به نمایش می‌گذارد.

هنرمند لباس: فرد با ایجاد طرح‌های هنری و جلوه‌های تزیینی روی لباس‌ها می‌تواند تکنیک‌های نقاشی متنوع را ایجاد کند.

طراح مد در لباس‌های هنری: این فرد به وسیله کلاس نقاشی روی پارچه و شناخت روند طراحی مدرن و مهارت‌های نقاشی، لباس‌های هنری و جدیدی را با تزیینات هنری  طراحی می‌کند.

مربی نقاشی روی پارچه: استاد و مربی نقاشی روی پارچه توانایی آموزش مهارت‌های نقاشی روی لباس را داشته و می‌تواند به دانشجویان این مهارت را انتقال دهد.

برندینگ و کارآفرینی: پس از تسلط کامل بر آموزش نقاشی روی پارچه فرد می‌تواند برند خود را ایجاد کرده و لباس‌هایی با طرح‌های خاص را طراحی و تولید کند؛ در نهایت آنها را به بازار عرضه نماید. در کل با کلاس نقاشی روی پارچه، امکانات شغلی متنوعی را می‌توان دست و پا کرد. افرادی که در این حوزه مهارت دارند، در صنعت مد و طراحی لباس خوش خواهند درخشید.

لوازم مورد نیاز

برای انجام هنر نقاشی روی پارچه، مجموعه‌ای از ابزار و مواد لازم است که هر کدام به نحوی در کیفیت و نتیجه نهایی کار شما نقش دارند. انتخاب صحیح این لوازم، به‌خصوص با توجه به نوع پارچه و تکنیک مورد نظر، می‌تواند فرآیند نقاشی را آسان‌تر کرده و به شما کمک کند تا به بهترین شکل ممکن طرح خود را پیاده‌سازی کنید. در این بخش به معرفی مهم‌ترین لوازم مورد نیاز می‌پردازیم.

پارچه

انتخاب پارچه مناسب اولین و مهم‌ترین قدم در نقاشی روی پارچه است. همه پارچه‌ها برای نقاشی مناسب نیستند و باید به قابلیت جذب رنگ آن‌ها توجه کرد. پارچه‌هایی که در فرآیند تولید یا شستشو از مواد ضد چروک یا محافظ پارچه استفاده شده‌اند، معمولاً رنگ را به خوبی جذب نمی‌کنند و برای نقاشی مناسب نیستند. همچنین، پارچه‌هایی که فقط قابلیت خشک‌شویی دارند، برای نقاشی که نیاز به قابل شستشو بودن دارد، انتخاب خوبی نیستند.

رنگ پارچه

رنگ‌ها قلب تپنده هر اثر هنری هستند و در نقاشی روی پارچه نیز انتخاب رنگ مناسب حیاتی است. دو دسته اصلی رنگ برای این منظور وجود دارد: رنگ‌های مخصوص رنگ پارچه و رنگ‌های آکریلیک که با مدیوم نقاشی پارچه ترکیب می‌شوند. رنگ‌های مخصوص رنگ پارچه معمولاً آماده مصرف هستند و نیازی به افزودنی خاصی برای تثبیت کننده رنگ پارچه و قابل شستشو شدن ندارند، اگرچه برخی ممکن است نیاز به حرارت‌دهی (هیت ستینگ) برای تثبیت نهایی داشته باشند.

قلم مو

قلم‌موها ابزار اصلی برای اعمال رنگ در بیشتر تکنیک‌های نقاشی روی پارچه هستند. انتخاب قلم‌موی مناسب به اندازه، شکل و جزئیات طرح شما بستگی دارد. قلم‌موها در اندازه‌های مختلفی عرضه می‌شوند که معمولاً با شماره روی دسته مشخص می‌شوند؛ شماره‌های پایین (مانند ۰، ۰۰، ۰۰۰، ۰۰۰۰) برای جزئیات دقیق، دورگیری و خطوط ظریف و شماره‌های بالاتر برای پر کردن سطوح بزرگ‌تر و کار کلی مناسب هستند.

مدیوم پارچه

مدیوم نقاشی پارچه یکی از کلیدی‌ترین مواد برای استفاده با رنگ‌های آکریلیک در نقاشی روی پارچه است. وظیفه اصلی مدیوم، تبدیل رنگ آکریلیک معمولی به رنگی است که برای استفاده روی پارچه مناسب باشد. این مدیوم‌ها شامل موادی هستند که به رنگ آکریلیک اضافه می‌شوند تا انعطاف پذیری آن را پس از خشک شدن افزایش دهند، از سفت شدن و ترک خوردن رنگ جلوگیری کنند و مهم‌تر از همه، به عنوان تثبیت کننده رنگ پارچه عمل کنند.

شابلون نقاشی روی پارچه

استفاده از شابلون یا استنسیل یکی از روش‌های محبوب برای ایجاد طرح‌های تکراری، دقیق یا پیچیده در نقاشی روی پارچه است. شابلون‌ها صفحات پلاستیکی، کاغذی یا فلزی هستند که طرح مورد نظر روی آن‌ها بریده شده است. با قرار دادن شابلون روی پارچه و اعمال رنگ از طریق قسمت‌های بریده شده، طرح به سطح زیرین منتقل می‌شود. این روش برای ایجاد حاشیه‌ها، پس‌زمینه‌ها یا موتیف‌های تکراری بسیار کاربردی است.

غلطک رنگ

غلطک رنگ ابزاری است که بیشتر برای اعمال یکنواخت رنگ روی سطوح بزرگ یا استفاده در تکنیک‌های خاص مانند نقاشی با شابلون کاربرد دارد. در نقاشی روی پارچه، غلطک‌های کوچک فومی یا لاستیکی برای این منظور مناسب هستند. هنگام استفاده با شابلون، مقدار کمی رنگ یا رنگ ترکیب شده با مدیوم نقاشی پارچه روی سطح صافی مانند پالت ریخته می‌شود و غلطک به آرامی در آن غلتانده می‌شود تا رنگ به طور یکنواخت جذب سطح غلطک شود. سپس رنگ با غلتاندن غلطک روی شابلون یا سطح پارچه اعمال می‌شود.

ابر پتینه

ابر پتینه یا اسفنج، ابزاری ساده اما بسیار کاربردی در نقاشی روی پارچه، به‌ویژه برای تکنیک‌های ضربه‌ای (Stippling) و کار با شابلون است. ابرهای طبیعی یا مصنوعی با بافت متراکم برای این کار مناسب‌تر هستند. با آغشته کردن نوک ابر به مقدار کمی رنگ (رنگ رنگ پارچه یا آکریلیک ترکیب شده با مدیوم نقاشی پارچه) و سپس زدن ضربه‌های متوالی روی سطح پارچه یا داخل شابلون، می‌توان رنگ را اعمال کرد.

ساک پارچه ای

ساک پارچه‌ای یا کیف خرید پارچه‌ای یکی از آیتم‌های بسیار محبوب برای نقاشی روی پارچه، به‌خصوص برای افراد مبتدی یا پروژه‌های سریع و کاربردی است. این ساک‌ها معمولاً از جنس کتان، پنبه یا مخلوطی از آن‌ها ساخته می‌شوند که سطحی مناسب برای جذب رنگ و اجرای طرح‌های مختلف فراهم می‌کنند. نقاشی روی ساک پارچه‌ای فرصتی عالی برای تمرین تکنیک‌های مختلف، آزمایش رنگ‌ها و مدیوم‌ها و خلق یک وسیله شخصی‌سازی شده و قابل استفاده روزمره است.

چسب پارچه 55 میل 36 سوداکو

چسب پارچه به طور کلی به چسب‌هایی اطلاق می‌شود که برای اتصال دو قطعه پارچه به یکدیگر یا چسباندن تزئینات و اِلمنت‌های دیگر روی پارچه طراحی شده‌اند. این چسب‌ها باید پس از خشک شدن، انعطاف پذیری خود را حفظ کرده و در برابر شستشو مقاوم باشند. محصولاتی مانند “چسب پارچه 55 میل 36 سوداکو” نمونه‌ای از این نوع چسب‌ها هستند که برای مصارف عمومی چسباندن روی پارچه کاربرد دارند.

چسب Dm5 ریمانو 234 میل

چسب DM5، مانند محصول “چسب DM5 ریمانو 234 میل”، یکی از انواع رایج مدیوم نقاشی پارچه است که به طور خاص برای ترکیب با رنگ‌های آکریلیک جهت استفاده در نقاشی روی پارچه طراحی شده است. همانطور که پیشتر اشاره شد، رنگ‌های آکریلیک به تنهایی برای پارچه مناسب نیستند و نیاز به یک ماده کمکی برای تثبیت کننده رنگ پارچه و افزایش دوام دارند.

چسب بیندر ریمانو ۲۳۴ میل

چسب بیندر، مانند محصول “چسب بیندر ریمانو ۲۳۴ میل”، یکی دیگر از انواع پرکاربرد مدیوم نقاشی پارچه است و عملکردی بسیار مشابه با چسب DM5 دارد. بیندر نیز به عنوان یک تثبیت کننده رنگ پارچه برای رنگ‌های آکریلیک عمل می‌کند و ترکیب آن با رنگ آکریلیک برای دستیابی به نقاشی قابل شستشو و دارای دوام روی پارچه ضروری است.

چسب دکوپاژ جادویی ریچ 260 میلی لیتر

چسب دکوپاژ، مانند محصول “چسب دکوپاژ جادویی ریچ 260 میلی لیتر”، معمولاً برای چسباندن کاغذ، دستمال کاغذی طرح‌دار یا حتی تکه‌های نازک پارچه روی سطوح مختلف استفاده می‌شود. کاربرد این نوع چسب در نقاشی روی پارچه بیشتر در تکنیک‌های ترکیبی (Mixed Media) یا دکوپاژ روی پارچه است، جایی که می‌خواهید اِلمنت‌های کاغذی یا پارچه‌ای را به طرح اصلی نقاشی اضافه کنید.

چسب پارچه پودری رازیتیو 30 gr

چسب پارچه پودری، مانند محصول “چسب پارچه پودری رازیتیو 30 gr”، نوع متفاوتی از چسب پارچه است که به صورت پودر عرضه می‌شود و برای فعال شدن نیاز به حرارت دارد. این نوع چسب بیشتر در تکنیک اپلیکه (Applique) یا برای چسباندن دائمی دو لایه پارچه به یکدیگر بدون نیاز به دوخت استفاده می‌شود. این چسب‌ها معمولاً به عنوان “فیوزبل وب” (Fusible Web) یا آستر چسبی حرارتی نیز شناخته می‌شوند.

اورینت ریمانو زیرساز رنگ پارچه

اورینت، مانند محصول “اورینت ریمانو زیرساز رنگ پارچه“، نوعی خمیر یا مدیوم غلیظ است که به عنوان زیرساز یا پرایمر در نقاشی روی پارچه، به‌خصوص روی پارچه‌های تیره یا دارای بافت، استفاده می‌شود. هدف اصلی استفاده از اورینت، ایجاد یک لایه سفید یا روشن روی سطح پارچه قبل از اعمال رنگ اصلی است. این لایه زیرساز باعث می‌شود رنگ‌های روشن‌تر، به‌خصوص رنگ‌های ترنسپرنت یا سمی-ترنسپرنت، پوشش‌دهی بهتری روی پارچه‌های تیره داشته باشند و رنگ واقعی خود را نشان دهند.

انواع تکنیکهای نقاشی روی پارچه

هنر آموزش نقاشی روی پارچه شامل طیف وسیعی از تکنیک‌ها است که هر کدام جلوه و نتیجه متفاوتی ایجاد می‌کنند و نیاز به ابزار و مواد خاص خود دارند. آشنایی با این تکنیک‌ها به شما امکان می‌دهد خلاقیت خود را به روش‌های متنوعی بیان کنید و طرح‌های منحصر به فردی روی انواع پارچه خلق کنید. در این بخش به معرفی برخی از رایج‌ترین تکنیک‌های نقاشی روی پارچه می‌پردازیم.

یکی از ساده‌ترین تکنیک‌ها، رنگ‌آمیزی مستقیم با قلم‌مو است. در این روش، از رنگ‌های مخصوص رنگ پارچه یا رنگ‌های آکریلیک ترکیب شده با مدیوم نقاشی پارچه استفاده می‌شود و طرح مستقیماً روی پارچه کشیده یا رنگ‌آمیزی می‌شود. این تکنیک اجازه می‌دهد تا جزئیات دقیق و ظریف را پیاده‌سازی کنید و برای نقاشی‌های آزاد (Freehand) یا پر کردن طرح‌های منتقل شده مناسب است.

استفاده از مدیوم نقاشی پارچه مناسب، به‌خصوص برای رنگ‌های آکریلیک، کلید دستیابی به نقاشی قابل شستشو و با دوام روی پارچه است.

تکنیک استفاده از شابلون یا استنسیل که پیشتر به آن اشاره شد، برای ایجاد طرح‌های تکراری، هندسی یا دارای لبه‌های مشخص بسیار مؤثر است. در این روش، رنگ با استفاده از ابر پتینه، قلم‌موی استنسیل یا غلطک کوچک از طریق قسمت‌های بریده شده شابلون روی پارچه منتقل می‌شود. این تکنیک سرعت کار را افزایش می‌دهد و برای ایجاد پس‌زمینه‌ها یا موتیف‌های یکنواخت ایده‌آل است.

پیروی از دستورالعمل‌های سازنده برای نسبت ترکیب رنگ و مدیوم نقاشی پارچه و همچنین فرآیند تثبیت حرارتی، برای اطمینان از مقاومت در برابر آب و دوام نقاشی روی پارچه ضروری است.

فرآیند نقاشی روی پارچه معمولاً شامل چندین مرحله است که رعایت آن‌ها برای دستیابی به بهترین نتیجه مهم است. پس از انتخاب پارچه و شستشوی آن، باید طرح مورد نظر را روی پارچه منتقل کرد. سپس با استفاده از رنگ‌های مناسب (رنگ پارچه یا آکریلیک با مدیوم نقاشی پارچه) و ابزار مورد نیاز (قلم‌مو، شابلون، ابر، غلطک)، شروع به نقاشی می‌کنید. مهم است که پارچه را در طول فرآیند ثابت نگه دارید تا از چروک شدن یا جابجایی طرح جلوگیری شود. قرار دادن یک لایه مقوا یا روزنامه بین لایه‌های پارچه (مانند داخل یک تی‌شرت یا ساک) از نفوذ رنگ به لایه زیرین جلوگیری می‌کند.

پس از اتمام نقاشی، باید به طرح زمان کافی برای خشک شدن کامل داد. این زمان بسته به نوع رنگ، ضخامت لایه‌های رنگ و شرایط محیطی می‌تواند از چند ساعت تا ۲۴ ساعت متغیر باشد. خشک شدن کامل قبل از مرحله تثبیت حرارتی بسیار مهم است. مرحله تثبیت حرارتی (هیت ستینگ) حیاتی‌ترین گام برای اطمینان از قابل شستشو بودن و دوام نقاشی است. در این مرحله، با اعمال حرارت (معمولاً با اتوی بدون بخار، از پشت پارچه یا با استفاده از یک پارچه محافظ روی طرح) مدیوم یا بایندر موجود در رنگ فعال شده و به طور دائمی به الیاف پارچه می‌چسبد.

مدت زمان و دمای مورد نیاز برای تثبیت حرارتی بسته به نوع رنگ و مدیوم نقاشی پارچه متفاوت است و باید از دستورالعمل‌های سازنده پیروی کرد. پس از تثبیت حرارتی و خنک شدن پارچه، نقاشی شما آماده استفاده و شستشو خواهد بود. رعایت نکات مربوط به شستشو، مانند استفاده از آب سرد و شوینده ملایم و شستشو با دست یا در چرخه ملایم ماشین لباسشویی، به حفظ دوام و زیبایی نقاشی شما برای مدت طولانی کمک می‌کند.

یکی از چالش‌های رایج در نقاشی روی پارچه، سفت شدن بیش از حد ناحیه نقاشی شده یا ترک خوردن رنگ پس از خشک شدن و استفاده است. این مشکل معمولاً ناشی از استفاده بیش از حد رنگ آکریلیک بدون مدیوم کافی یا استفاده از مدیومی است که برای پارچه مناسب نیست. استفاده صحیح از مدیوم نقاشی پارچه، مانند چسب بیندر یا چسب DM5، به نسبت توصیه شده، به حفظ انعطاف پذیری پارچه و جلوگیری از این مشکلات کمک می‌کند.

مهم‌ترین نکته برای افزایش دوام و قابل شستشو بودن نقاشی روی پارچه، استفاده از تثبیت کننده رنگ پارچه مناسب (مانند چسب بیندر یا چسب DM5 با آکریلیک) و انجام صحیح فرآیند تثبیت حرارتی است.

سوالات متداول:

بهترین چسب برای نقاشی روی پارچه چیست؟

بهترین چسب یا مدیوم بستگی به کاربرد دارد. برای ترکیب با رنگ‌های آکریلیک جهت تثبیت کننده رنگ پارچه و قابل شستشو شدن، چسب بیندر و چسب DM5 بهترین گزینه‌ها هستند. برای چسباندن اپلیکه‌ها یا تزئینات روی پارچه، از چسب پارچه مایع یا پودری مخصوص استفاده می‌شود.

چسب پارچه چگونه استفاده می‌شود؟

چسب پارچه مایع معمولاً مستقیماً روی سطحی که قرار است چسبانده شود اعمال می‌شود. چسب پارچه پودری بین دو لایه پارچه قرار گرفته و با حرارت اتو فعال می‌شود. مدیوم نقاشی پارچه (مانند بیندر یا DM5) با رنگ آکریلیک مخلوط می‌شود.

تفاوت چسب پارچه و مدیوم پارچه چیست؟

چسب پارچه عموماً برای چسباندن اشیاء یا لایه‌های پارچه به هم استفاده می‌شود (مانند اپلیکه). مدیوم نقاشی پارچه ماده‌ای است که با رنگ (معمولاً آکریلیک) ترکیب می‌شود تا انعطاف پذیری، قابل شستشو بودن و دوام رنگ روی پارچه را افزایش دهد و به عنوان تثبیت کننده رنگ پارچه عمل کند.

آیا نقاشی روی پارچه با چسب قابل شستشو است؟

بله، اگر از چسب پارچه یا مدیوم نقاشی پارچه استفاده شود که به طور خاص برای پارچه طراحی شده و پس از خشک شدن و تثبیت حرارتی (در صورت لزوم) قابل شستشو باشد. همیشه به دستورالعمل روی بسته‌بندی محصول توجه کنید.

چگونه رنگ نقاشی روی پارچه را ثابت کنیم؟

برای تثبیت کننده رنگ پارچه، از رنگ‌های مخصوص رنگ پارچه یا رنگ‌های آکریلیک ترکیب شده با مدیوم نقاشی پارچه مناسب (مانند چسب بیندر یا چسب DM5) استفاده کنید. پس از خشک شدن کامل نقاشی، آن را طبق دستورالعمل سازنده رنگ یا مدیوم، معمولاً با حرارت اتوی بدون بخار، تثبیت حرارتی کنید.