آموزش شیرینی پزی
پخت کیک در قابلمه با آب+ فوت و فن و نکات
مواد لازم برای کیک ساده در قابلمه
(مناسب برای یک کیک متوسط – قابل تنظیم بر اساس نیاز)
- تخم‌مرغ: ۳ عدد
- شکر: ۱ لیوان (حدود ۲۰۰ گرم)
- آرد سفید: ۲ لیوان (حدود ۲۵۰ گرم)
- شیر یا آب: نصف لیوان (حدود ۱۲۵ میلی‌لیتر)
- روغن مایع: نصف لیوان (حدود ۱۰۰ میلی‌لیتر)
- بیکینگ‌پودر: ۱ قاشق غذاخوری
- وانیل: ۱ قاشق چای‌خوری
- نمک: یک پنس (اختیاری)
نکته: می‌توانید به دلخواه از پودر کاکائو، زعفران، دارچین یا اسانس‌های دیگر برای طعم‌دار کردن کیک استفاده کنید.
وسایل مورد نیاز
- قابلمه با اندازه متوسط (قطر ۲۰ تا ۲۵ سانتی‌متر)
- قالب کیک کوچک‌تر از قابلمه (که داخل آن جا شود)
- پایه فلزی یا حلقه فلزی (برای فاصله دادن قالب از کف قابلمه)
- درپوش قابلمه (ترجیحاً با سوراخ بخار)
- شعله‌پخش‌کن (برای پخش یکنواخت حرارت)
مراحل پخت کیک در قابلمه با آب
۱. آماده‌سازی مواد اولیه
- تخم‌مرغ‌ها را از یخچال خارج کنید تا به دمای اتاق برسند.
- آرد و بیکینگ‌پودر را با هم الک کنید تا هوا بخورد و کیک بافت بهتری پیدا کند.
- قالب کیک را با روغن چرب کنید و کمی آرد بپاشید یا از کاغذ روغنی استفاده کنید.
۲. تهیه مایه کیک
- تخم‌مرغ‌ها، شکر و وانیل را در یک کاسه بزرگ بریزید.
- با همزن دستی یا برقی (حدود ۵-۷ دقیقه) مخلوط کنید تا کرمی‌رنگ و کش‌دار شود.
- روغن مایع و شیر (یا آب) را اضافه کنید و به آرامی هم بزنید تا یکدست شود.
- آرد و بیکینگ‌پودر الک‌شده را کم‌کم به مخلوط اضافه کنید و با لیسک یا قاشق به صورت دورانی هم بزنید (زیاد هم نزنید تا پف کیک نخوابد).
۳. آماده‌سازی قابلمه
- داخل قابلمه را تا حدود ۲-۳ سانتی‌متر آب بریزید (آب نباید به قالب برسد).
- پایه فلزی یا حلقه‌ای را کف قابلمه قرار دهید تا قالب روی آن قرار گیرد و با آب تماس نداشته باشد.
- قابلمه را روی حرارت متوسط بگذارید تا آب شروع به جوشیدن کند.
۴. ریختن مایه کیک و پخت
- مایه کیک را داخل قالب آماده‌شده بریزید (قالب را تا دو سوم پر کنید تا جا برای پف کردن داشته باشد).
- قالب را روی پایه داخل قابلمه قرار دهید.
- درپوش قابلمه را ببندید. اگر درپوش سوراخ بخار ندارد، یک دستمال تمیز زیر درپوش بگذارید تا بخار اضافی جذب شود و روی کیک نریزد.
- حرارت را کم کنید و شعله‌پخش‌کن را زیر قابلمه قرار دهید.
- کیک را به مدت ۴۵ دقیقه تا ۱ ساعت بپزید (بسته به اندازه کیک و ضخامت آن).
۵. تست پخت و خارج کردن کیک
- یک خلال دندان یا سیخ چوبی را در مرکز کیک فرو کنید؛ اگر تمیز بیرون آمد، کیک پخته است.
- قابلمه را از روی حرارت بردارید و اجازه دهید کیک ۱۰ دقیقه خنک شود. سپس آن را از قالب خارج کنید.
فوت‌وفن‌ها و نکات مهم
- کنترل حرارت: حرارت باید ملایم باشد تا کیک به طور یکنواخت بپزد و نسوزد. استفاده از شعله‌پخش‌کن ضروری است.
- جلوگیری از خیس شدن کیک: مطمئن شوید آب داخل قابلمه به قالب نمی‌رسد و بخار بیش از حد روی کیک نمی‌نشیند.
- انتخاب قالب مناسب: از قالب فلزی یا سیلیکونی استفاده کنید که اندازه‌اش با قابلمه متناسب باشد.
- پف کیک: تخم‌مرغ‌ها را خوب بزنید و آرد را بیش از حد هم نزنید تا پف کیک حفظ شود.
- تنظیم آب: اگر آب داخل قابلمه در حین پخت کم شد، کمی آب جوش از کناره قابلمه اضافه کنید (مراقب باشید به کیک نریزد).
- تنوع در طعم: می‌توانید نصف لیوان شیر را با آب‌میوه (مثل آب پرتقال) جایگزین کنید یا از مغزها و کشمش برای تزئین استفاده کنید.
مزایای پخت کیک در قابلمه با آب
- نیازی به فر ندارید و با وسایل ساده آشپزخانه قابل انجام است.
- مصرف انرژی کمتر نسبت به فر.
- بافت کیک به دلیل بخار آب، نرم و مرطوب می‌ماند.
رفع اشکالات احتمالی
- کیک پف نکرد: ممکن است بیکینگ‌پودر کهنه باشد یا تخم‌مرغ‌ها به اندازه کافی هم نخورده باشند.
- کیک خمیر ماند: حرارت زیاد بوده یا زمان پخت کافی نبوده است.
- سطح کیک خیس شد: بخار بیش از حد به کیک رسیده؛ دفعه بعد از دستمال زیر درپوش استفاده کنید.
فوت‌وفن‌ها و نکات تکمیلی
۱. تنظیم دما و زمان
- استفاده از تایمر: برای جلوگیری از پخت ناکافی یا بیش از حد، حتماً از تایمر استفاده کنید و بعد از ۴۰ دقیقه کیک را چک کنید.
- حرارت غیرمستقیم: اگر شعله‌پخش‌کن ندارید، قابلمه را روی یک تابه چدنی یا فلزی قرار دهید تا حرارت به طور یکنواخت پخش شود.
- آزمایش دما: قبل از قرار دادن قالب، انگشت خود را به آب داخل قابلمه بزنید؛ اگر داغ بود اما نسوزاند، دما مناسب است.
۲. بهبود بافت کیک
- اضافه کردن ماست: به جای نصف لیوان شیر یا آب، از ماست رقیق استفاده کنید تا کیک نرم‌تر و لطیف‌تر شود.
- جدا کردن زرده و سفیده: سفیده‌ها را جداگانه بزنید تا کف کند، سپس به مایه کیک اضافه کنید. این کار پف کیک را بیشتر می‌کند.
- استراحت مایه: بعد از آماده کردن مایه کیک، ۵-۱۰ دقیقه به آن استراحت دهید تا بیکینگ‌پودر فعال شود.
۳. جلوگیری از مشکلات رایج
- جلوگیری از چسبیدن: اگر قالب شما نچسب نیست، بعد از چرب کردن، کمی آرد سمولینا یا پودر نارگیل بپاشید تا کیک راحت‌تر جدا شود.
- کنترل بخار: اگر درپوش قابلمه شیشه‌ای نیست و نمی‌توانید داخل را ببینید، هر ۲۰ دقیقه به آرامی در را باز کنید و بخار اضافی را خارج کنید، اما سریع ببندید تا دما افت نکند.
- جلوگیری از سوختن زیر کیک: اگر پایه فلزی ندارید، از چند قاشق فلزی یا سنگ‌ریزه تمیز (شسته‌شده) در کف قابلمه استفاده کنید.
۴. ترفندهای تزئین و طعم
- لایه‌بندی سریع: بعد از پخت، کیک را از وسط برش بزنید و با خامه، مربا یا کرم شکلاتی لایه‌بندی کنید.
- طعم‌دهی با بخار: چند قطره اسانس (مثل گلاب یا پوست پرتقال رنده‌شده) به آب داخل قابلمه اضافه کنید تا عطر ملایمی به کیک بدهد.
- تزئین ساده: بعد از خنک شدن، کمی پودر قند یا شکلات آب‌شده روی کیک بریزید.
۵. استفاده از ابزارهای جایگزین
- قابلمه دوجداره: اگر قابلمه دوجداره دارید، نیازی به پایه نیست؛ کافیست آب را در جداره زیرین بریزید.
- استفاده از زودپز: در زودپز بدون سوپاپ و با حرارت کم هم می‌توانید کیک بپزید، اما در آن را قفل نکنید.
- قالب دست‌ساز: اگر قالب ندارید، از ظرف فلزی یا پیرکس مقاوم به حرارت استفاده کنید و آن را با فویل چرب‌شده بپوشانید.
۶. نکات ایمنی و کاربردی
- جلوگیری از سوختگی: هنگام برداشتن قالب از قابلمه، از دستکش فر یا پارچه ضخیم استفاده کنید.
- اندازه‌گیری دقیق: از پیمانه استاندارد استفاده کنید؛ نسبت مواد در این روش حساس‌تر از پخت با فر است.
- تهویه آشپزخانه: پنجره را باز نگه دارید تا بخار اضافی خارج شود و محیط مرطوب نشود.
۷. ترفندهای حرفه‌ای
- کیک مرمری: نصف مایه را با کاکائو مخلوط کنید، سپس به صورت چرخشی در قالب بریزید تا طرح زیبایی ایجاد شود.
- برشته شدن روی کیک: بعد از پخت، کیک را ۵ دقیقه در تابه بدون روغن روی حرارت مستقیم بگذارید تا روی آن کمی برشته شود.
- نگهداری طولانی: کیک را در ظرف دربسته و در یخچال نگه دارید؛ به دلیل رطوبت، تا ۴-۵ روز تازه می‌ماند.
